کاشت نهال بادام یکی از بهترین کسب و کارهای کشاورزی است و جزو ۱۰ تا از سودآورترین درختان میوه قرار دارد. هرچند برای بیشترین میزان سوددهی از پرورش نهالستان بادام، لازم است تا شرایط مطلوب آن اعم از شرایط آب و هوایی، آماده سازی مناسب خاک، ایجاد فضای کافی و فاصله مناسب کاشت نهال بادام رعایت شود.

درخت بادام در صورت کاشت و نگهداری مطلوب، پس از سال اول شروع به محصول دهی می کند. البته در مورد درخت بادام نکته ای که باید بدانید این است که پرورش بادام تا حدود ۵ الی ۶ سال بازدهی زیادی ندارد. حتی اگر شما در این زمینه تجربه کافی را داشته باشید و بهترین ارقام نهال بادام را هم انتخاب کنید، چند سال طول می کشد تا پرورش بادام سود مالی نشان دهد. برای آشنایی با تمام جنبه های کاشت با ادامه مطلب همراه شوید.

شرایط آب و هوایی کاشت نهال بادام

نهال بادام در مناطقی خوب رشد می کند که آب و هوایی معتدل، زمستان هایی مرطوب و تابستان هایی خشک داشته باشد. همچنین، وجود نور مستقیم خورشید برای رشد و پرورش و احداث باغ بادام، جزئی ضروری به حساب می آید. برای برداشت بهترین بادام، لازم است تا نهال روزانه حداقل به میزان ۶ ساعت از نور خورشید تغذیه کند. البته این درخت می تواند در سایه نیز باقی بماند، اما در این صورت پرورش بادام آن صرفه اقتصادی برای شما نخواهد داشت.

دما یکی از مهمترین موارد در پرورش بهترین نهالستان بادام است. بهترین دمای مناطق در تابستان برای رشد، ۳۰ تا ۳۵ درجه سانتی گراد است، در حالیکه در زمستان، این درخت تا دمای -۲۲ درجه سانتی گراد را هم می تواند تحمل کند و بهترین دمای زمستان برای نهال بادام، -۷ تا صفر درجه سانتی گراد است. دمای فصل بهار در پرورش درخت بادام اهمیت زیادی دارد. شکوفه های بادام در دماهای پایین تر از -۲ درجه آسیب می بینند و بسته به نوع ارقام نهال بادام، اگر این دماهای پایین به مدت چند ساعت یا چند روز ادامه یابد، شکوفه ها سرمازده شده و کاملا از بین می روند. بنابراین، پرورش بادام در مناطقی بیشترین بازدهی را دارد که احتمال سرمای دیروقت بهاره کم بوده و با جوانه زدن درختان بادام، آب و هوا نیز به مرور افزایش یابد.

آماده سازی خاک برای کاشت نهال بادام

درخت بادام در انواع مختلفی از خاک ها رشد می کند اما همانند دیگر درختان میوه، بهترین نوع خاک برای پرورش درخت بادام، خاک های سبک لومی از نوع شنی- رسی و ماسه ای هستند. خاک هایی که خوب زهکشی نشده باشند یا مقدار رس سنگین آن ها زیاد باشد، برای کاشت نهال بادام مناسب نیستند. درخت بادام از درختان مقاوم به خشکسالی است و حتی چندین سال را می تواند بدون آب و به صورت دیمی دوام آورد، اما در این شرایط بازدهی تولید محصول آن به شدت کاهش می یابد. بنابراین خاک نهالستان بادام باید به طور منظم آبیاری شود.

در زمان کاشت باید بدانید که نهال جوان بادام، خاک خیس را تحمل نمی کند و خاک سرد و مرطوب بهار، برای کاشت مناسب نیست. اگر این نکات هنگام کاشت درخت بادام رعایت نشود، احتمال میوه دادن آن بسیار کاهش می یابد. pH ایده آل برای رشد نهال، 8-7 می باشد اما بعضی از انواع نهال های بادام تا اسیدیته 5 خاک را نیز تحمل می کنند.

طریقه کاشت نهال بادام

برای کاشت درخت بادام ابتدا یک محل را مشخص کرده و خاک آن را خوب زیر و رو می کنیم. حتما قبل از انتخاب محل برای کاشت، خاک منطقه را به خوبی ارزیابی نمایید. اگر خاک سفت بود، حداقل تا عمق ۱ متری سطح زمین را خوب شخم بزنید. در صورت تمایل می توانید هنگام شخم زدن، غنی سازی خاک با کود و اضافه کردن مقداری ماسه را هم انجام دهید تا زهکشی نیز صورت گیرد و بتوانید بهترین بادام را برداشت کنید.

پس از رعایت این نکات، شروع به ایجاد گودال برای کاشت نهال می کنیم. گودال باید ابعادی در حدود ۴۵ در ۴۵ سانتی متر و عمقی به میزان حداقل ۶۰ سانتی متر داشته باشد. در مورد درخت بادام این نکته را به ذهن بسپارید که عمق و ابعاد گودال بستگی به اندازه ریشه نهال دارد، اندازه گودال باید به قدری باشد که تمام ریشه به راحتی و بدون تحمل فشار در آن جای بگیرد. هنگامی که ریشه نهال بادام به خوبی در گودال جای گرفت، خاک اطراف را روی آن بریزید و به آرامی فشار دهید تا زمانی که گودال کاملا پر شود. در زمان ریختن خاک روش ریشه های نهال جوان دقت کنید تا ریشه ها آسیب نبینند.

میزان فضا برای پرورش درخت بادام

برای پرورش درخت بادام، گونه آن بسیار مهم است. بعضی از انواع درخت بادام خودبارور هستند و درنتیجه برای تولید بادام گرده افشانی انجام می دهند. بنابراین، اگر گونه درخت بادام شما از این نوع است، باید حداقل دو درخت بکارید. اگر مشکل کمبود فضا دارید، می توانید حتی دو نهال را در یک گودال بکارید تا پس از رشد درخت بادام آن ها به هم تنیده شده و گرده افشانی و تولید بادام را انجام دهند.

درخت بادام ریشه های ضخیمی دارد و لازم است تا در گودال های عمیق کاشته شوند. ریشه درختان کهنسال بادام این قابلیت را دارند که تا عمق بیش از ۸ متری زمین نیز نفوذ کنند تا ریشه های بادام حتی در شرایط خشکسالی بتواند آب مورد نیاز را تامین نماید. در فصل زمستان، درخت های بادام باید هرس شوند تا شاخه های مرده از بین رفته و نور بیشتری به درخت برسد تا در فصل بعدی، بهتر رشد کند. در فصل بهار، مراقبت از درخت بادام بالغ شامل کوددهی با کود شیمیایی حاوی اوره یا کود حیوانی و برای درخت بادام شامل آبیاری با دوزهای کم ازت می باشد.

فاصله مناسب کاشت درخت بادام

قبل از کاشت نهال، باید محل قرارگیری درخت های بادام در مزرعه نسبت به یکدیگر مشخص شود. به طور کلی، درخت های بادام در الگوهای مثلثی یا ۶ ضلعی کاشته می شوند تا بهترین باروری و رشد را نشان دهند. همچنین، باید بدانید که فاصله مناسب کاشت درخت بادام در نهالستان، نباید کمتر از ۵ متر در ۵ متر باشد. کاشتن درختان بادام در فواصل نزدیک سبب می شود تا پس از گذشت چند سال، شاخه و برگ درختان در هم تنیده شده و اجازه تابش مستقیم و کافی نور خورشید را ندهد. پرورش نهال بادام در نزدیکی هم، همچنین سبب می شود تا هرس کردن درختان نیز دشوار شود.

علاوه بر این، تجمع درختان بادام در یک منطقه کوچک سبب تخلیه زودهنگام ذخایر خاک شده و درنتیجه بازدهی پرورش بادام و محصول پایین می آید. البته امروزه روش های جدیدی وجود دارد که با استفاده از اصلاح بذر، آبیاری قطره ای و کودهای شیمیایی خاص می توان برای هر نهال یک فضای کوچک ۱ متر در ۱ متر اختصاص داد؛ اما در این روش هم طول عمر مفید درخت بادام کاهش می یابد. یکی از بهترین روش های کاشت درخت بادام، مدل ردیفی است که در نهالستان های بزرگ بادام انجام می شود.

آبیاری مناسب نهال بادام

با اینکه بادام از درخت های مقاوم به خشکسالی است، اما برای بازدهی بالای میوه نیاز به آب قابل توجهی دارد. زمانی که نهال، هنوز جوان است به حدود ۵۰ میلی لیتر در روز آب نیاز دارد و به مرور زمان، نیاز به آبیاری نهال بادام کمتر شده تا به ۵۰ میلی لیتر در هفته می رسد. البته باید دقت داشته باشید که آبیاری به موارد زیادی از جمله فصل، آب و هوای منطقه و سن درخت بادام بستگی دارد. علاوه بر مقدار آب، کیفیت آبی که با آن آبیاری می شود نیز اهمیت زیادی دارد. بهتر است آب مورد استفاده شیرین باشد، چرا که بسیاری از گونه های بادام به آب شور و بانم بالا، واکنش نشان می دهند.

آبیاری نهال بادام از اواخر فصل بهار تا اوایل پاییز بسیار حساس است. در این زمان های گرم و خشک سال که معمولا بارش باران کاهش یافته و شروع میوه دهی درخت نیز می باشد، میزان آبیاری باید افزایش یابد تا بتوانید بهترین بادام را برداشت کنید. آبیاری بادام معمولا به صورت سطحی- غرقابی و یا قطره ای انجام می شود. روش سطحی معمولا در نهالستان های بادام مسطح و سنتی انجام شده و میزان آب بالایی مصرف می کند، اماروش آبیاری قطره ای سبب کاهش هزینه ها شده و برای باغستان های بادام ناهموار نیز مناسب است.

در زمان گلدهی بادام، باید از آبیاری خوددار نمود تا از ریزش گل جلوگیری شود. همچنین بهتر است حدود یک هفته تا ده روز قبل از برداشت میوه، آبیاری انجام نشده و خاک درخت بادام تشنه شود تا درخت سبک شده و تکاندن بادام به بهترین شکل انجام گیرد.

هرس کردن درخت بادام

هرس کردن درخت بادام در روند رشد و بازدهی آن تاثیر زیادی دارد. معمولا بهترین زمان برای هرس کردن درخت بادام، ابتدای پاییز و پس از برداشت محصول است. معمولا در سال اول کاشت نهال بادام نیازی به هرس کردن آن نیست، اما پس از سال اول بهتر است هر ۲ الی ۳ سال یکبار عمل زدودن شاخ و برگ اصافی انجام شود. همانطور که اشاره کردیم، از بین بردن شاخه های خشک، بیمار و اضافه سبب می شود تا درخت بادام برای سال بعد رشد بهتری داشته باشد.

منبع : پالیز نهال